Medikal Retina
Derleme
Yayın Tarihi: 2.11.2025
RPE65 ile ilişkili Retinal Hastalıklar ve Oküler Genetik Çalışmalar
Öz
Kalıtsal retina distrofileri (KRD), görmeyi ciddi şekilde etkileyen, ilerleyici görme kaybıyla ilişkili fenotipik ve genetik olarak heterojen bir retina hastalıkları grubunu oluşturur. 270'den fazla çeşitli gendeki patojenik varyantlar KRD etiyolojisinde rol oynamaktadır. KRD'ler içindeki çeşitli fenotipler arasında, retinitis pigmentosa (RP) ve Leber konjenital amorozisi (LKA) önemli görme bozukluğu ile ilişkili bir spektrumu temsil eder. İlk olarak 1869'da Theodore Leber tarafından tanımlanan LKA, şiddetli çekinik kalıtımlı erken başlangıçlı çubuk-koni distrofisini ifade eder. Daha hafif bir form olan erken başlangıçlı ciddi retina distrofisi (EBCRD), Leber tarafından 1916'da tanımlanmıştır. LKA tipik olarak doğumda veya ilk yıl içinde ortaya çıkar ve nistagmus, fotofobi ve elektroretinogramda (ERG) ciddi şekilde bozulmuş çubuk-koni tepkileri ile karakterizedir. EBCRD, yaşamın ilk beş yılında ortaya çıkar ve görmenin bir miktar korunması ve minimal ERG tepkileri ile karakterizedir. RP genellikle yaşamın ilk veya ikinci on yılında ortaya çıkar ve hem çevresel hem de merkezi görüşü etkileyen ilerleyici görme kaybı ilerleyicidir. Bu bozukluklar popülasyonlar arasında önemli genetik heterojenlik gösterir ve RPE65 genindeki mutasyon olası nedenlerden biridir. Zamanla, LKA, EBCRD ve RP ile ilişkili RPE65 mutasyonları, herhangi bir yoğunlukta ışık algısının kaybına ve navigasyonel görüşte derin bir azalmaya yol açar. Bu derlemede KRD’lere sebep olabilmesi nedeniyle üzerinde en çok çalışılan RPE65 geni özellikleri, RPE65 ilişkili retinal distrofilerden üzerinde en çok çalışılan RP, LKA ve EBCRD hastalıklarının detayları ve güncel gen tedavileri üzerine çalışmalar ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler: RPE65, Retinitis pigmentosa, Leber konjenital amorozisi, Gen terapisi
. . .
Makale Bilgileri
İlk Başvuru : 20.06.2025
Kabul : 1.11.2025
İlk Yayın (online): 2.11.2025
Baskı : 2.11.2025
Kabul : 1.11.2025
İlk Yayın (online): 2.11.2025
Baskı : 2.11.2025
Atıf : Erol MA, Kaplan FB. RPE65 ile ilişkili Retinal Hastalıklar ve Oküler Genetik Çalışmalar. Güncel Retina 2026; 10 (3):260-270.
Okuma: 120
Atıf : 0
İndirme : 1
Atıf : 0
İndirme : 1